Razglednica iz Milića

Sunčicin tekst prenosimo u cjelosti.
U centralnom dijelu regije Birač, odnosno srednjeg Podrinja nalazi se Opština Milići, sa oko 12.000 stanovnika. Milići su smješteni na tri rijeke: Jadar i njegove dvije pritoke, Zeleni i Studeni Jadar. Turski putopisac Evlija Čelebija je opisao ove prostore u periodu turske okupacije oko 1460. godine.

Kulturno nasljeđe Opštine predstavlja veliki broj stećaka koji svjedoče o životu na ovim prostorima, kao i srednjovjekovni Komić grad-tvrđava, koji potiče još iz polovine XV vijeka. Po predanju, izgradila ga je Jerina (Irina), srpska despotica grčkog porijekla, iz poznate porodice Kantakuzina, žena despota Đurađa Brankovića. U narodnoj tradiciji poznata je kao Prokleta Jerina. Također je interesantno da je kult Proklete Jerine bio toliko prisutan u narodu da su se mnogi srednjevjekovni gradovi i tvrđave nazivali Jerinin grad.
Jedan od zaštićenih spomenika kulture u ovoj opštini je Musa-pašina džamija u Novoj Kasabi, izgrađena 1643. godine. Musa-pašina zakladnica za zadužbine u Jadru, sadašnjoj Novoj Kasabi, sačuvala se u originalu, a nalazi se danas u Gazi Husrev-begovoj biblioteci u Sarajevu.

Milići su poznati i po svom rudnom bogatstvu, tako da u srcu ovog živopisnog mjesta možete posjetiti stalnu postavku Muzeja rudarstva gdje eksponati prate razvoj kompanije Boksit tokom 50 godina postojanja. Ovu postavku čini zanimljivom i to što sadrži arhive audio i video zapisa, kao i brojne pisane dokumente i grafikone. Dio muzejske postavke je također i Rajkov toranj (65m) sa lijepim panoramskim pogledom na prirodno okruženje.
Uređeni centar opštine uz ljetnu pozornicu pored rijeke krasi i Park velikana koji čine 44 biste. Podjeljen je na 5 odvojenih postavki: park srpskih, ruskih, evropskih, kineskih i indijskih velikana koji su dali doprinos razvoju i napretku ljudske civilizacije.
Sportsko-rekreativni dio također ne zaostaje. Ljeti je posebno zanimljivo jer se nudi bogat sadržaj u sklopu Ljetnog festivala kulture i sporta. Kulturno-umjetničko društvo Boksit čini veliki dio mladih koji doprinose očuvanju tradicije.
Za kraj ove kratke razglednice, kako starogrčki istoričar Plutarh kaže: “U povjesti sam nalazio gradove bez bedema, bez dvoraca, gradove bez škola, ali nikada nisam našao gradova bez hramova”, pa tako i u Milićima možete posjetiti hram Svetog Nikolaja Mirlikijskog Čudotvorca kao i druge obližnje crkve, te uz Blagoslov nastaviti svoje putešestvije.

Sunčica Đukanović